વિશ્વ કેન્સર દિવસ 2022(World Cancer Day 2022): વિશ્વ કેન્સર દિવસ(World Cancer Day) દર વર્ષે 4 ફેબ્રુઆરીએ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવવામાં આવે છે. વિશ્વ કેન્સર દિવસ(World Cancer Day)ની ઉજવણી વર્ષ 1933 માં કેન્સર પ્રત્યે જાગૃતિ અને નિવારણના ઉદ્દેશ્ય સાથે શરૂ કરવામાં આવી હતી. યુનિયન ફોર ઇન્ટરનેશનલ કેન્સર કંટ્રોલ (UICC) દ્વારા જિનીવા, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાં વર્ષ 1993 માં વિશ્વ કેન્સર દિવસ(World Cancer Day)ની પ્રથમ ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
વિશ્વ કેન્સર દિવસ(World Cancer Day) સામાન્ય લોકોને કેન્સરના જોખમો અને તેના લક્ષણો અને નિવારણ વિશે જાગૃત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે ઉજવવામાં આવે છે. એવા ઘણા લોકો છે જેઓ વિચારે છે કે આ રોગ સ્પર્શથી ફેલાય છે, જેના કારણે લોકો કેન્સરના દર્દીઓની સારી સારવાર કરતા નથી. આ દિવસ કેન્સર વિશે ફેલાયેલી ગેરસમજને ઘટાડવા અને કેન્સરના દર્દીઓને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. આજે વિશ્વ કેન્સર દિવસ(World Cancer Day) નિમિત્તે ચાલો જાણીએ મહિલાઓમાં થતા 5 મહત્વપૂર્ણ કેન્સર વિશે.
સ્તન નો રોગ
સ્તન કેન્સર એ મહિલાઓ માટે મોટી સમસ્યા છે. સ્તન કેન્સરના કેસોની મોડેથી તપાસ થવાને કારણે મૃત્યુદર વધી રહ્યો છે. સ્તન કેન્સરમાં, જનીનોમાં પરિવર્તનને કારણે સ્તન કોષોની અનિયંત્રિત વૃદ્ધિ થાય છે. સામાન્ય રીતે લોબ્યુલ્સ અને દૂધની નળીઓમાં પ્રવેશ કરીને, તેઓ તંદુરસ્ત કોષો પર આક્રમણ કરે છે અને શરીરના અન્ય ભાગોમાં ફેલાય છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, સ્તન કેન્સર સ્તનનાં અન્ય પેશીઓને પણ અસર કરી શકે છે.
જોખમનું પરિબળ
સ્તન કેન્સરનો કૌટુંબિક ઇતિહાસ એટલે કે જો તમારા પરિવારમાં કોઈને પહેલા સ્તન કેન્સર થયું હોય.
જો તમે લાંબા સમયથી મૌખિક ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લેતા હોવ.
આ પણ વાંચો: Green Chilli: લીલા મરચા ખાવાના ફાયદા જાણીને તમે આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો, દરરોજ જીભને આપો ચટકારો
લક્ષણ
જો કોઈ અસાધારણ ગઠ્ઠો હોય, ગઠ્ઠાના કદમાં ફેરફાર થાય અથવા દુખાવો થતો હોય, તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો.
સારવાર
નાના જખમ શોધવા માટે મેમોગ્રાફી કરવામાં આવે છે.
MRI સ્તન કેન્સરના તબક્કાને શોધી કાઢે છે.
સર્વાઇકલ કેન્સર(CERVICAL CANCER)
સ્તન કેન્સર પછી સર્વાઇકલ કેન્સર એ સ્ત્રીઓમાં બીજા નંબરનું સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. જો કે ડોકટરો હજુ પણ અન્ય ઘણા પ્રકારના કેન્સર પાછળના છુપાયેલા કારણો શોધી શક્યા નથી, પરંતુ ગર્ભાશયના મુખના કેન્સર માટે જવાબદાર કારણો ઘણા અંશે શોધી કાઢવામાં આવ્યા છે. આ જ કારણ છે કે તેને રોકવાનો રસ્તો પણ અન્ય કેન્સરની તુલનામાં સરળ માનવામાં આવે છે.
હ્યુમન પેપિલોમા વાયરસ (HPV) ચેપ સર્વાઇકલ કેન્સરનું એક મહત્વપૂર્ણ કારણ છે. એચપીવીના ઘણા પ્રકારો છે, અને તેમાંથી, ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા એચપીવી સર્વાઇકલ કેન્સરના 70 થી 80 ટકા કેસોનું કારણ બને છે. સામાન્ય રીતે શરીર તેનો સામનો કરવામાં સક્ષમ હોય છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં વાયરસ મહિલાઓના સર્વાઇકલ કોષોમાં ફસાયેલા રહે છે, જેના કારણે ડીએનએમાં ફેરફાર થાય છે.
જોખમનું પરિબળ
– ખૂબ જ નાની ઉંમરે સેક્સ કરવું (16 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના)
– એક કરતાં વધુ જાતીય ભાગીદાર હોય
– ધૂમ્રપાન
– હ્યુમન પેપિલોમાવાયરસ ચેપ (એચપીવી)
– ઇમ્યુનોસપ્રેસન
લક્ષણ
-અસામાન્ય રક્તસ્રાવ, સંભોગ પછી રક્તસ્ત્રાવ અને યોનિમાર્ગ સ્રાવ
સારવાર
-એસિટિક એસિડનું નિરીક્ષણ (VIA)
-આયોડિન (VILI) ટેસ્ટ
-એચપીવી-ડીએનએ ટેસ્ટ
કોલપોસ્કોપી હેઠળ મોટું કેન્સર સ્ક્રીનીંગ
ગર્ભાશયનું કેન્સર(UTERUS CANCER)
ગર્ભાશયનું કેન્સર જેને એન્ડોમેટ્રાયલ કાર્સિનોમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ગર્ભાશયમાં શરૂ થાય છે જેને એન્ડોમેટ્રીયમ કહેવામાં આવે છે. મહિલાઓમાં ગર્ભાશયનું કેન્સર ઝડપથી વધી રહ્યું છે. આ રોગ ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થાય છે. આંકડા મુજબ, દર 70માંથી એક મહિલાને ગર્ભાશયનું કેન્સર થાય છે.
ગર્ભાશયની અંદર એન્ડોમેટ્રીયમ નામનું એક સ્તર છે. જ્યારે એન્ડોમેટ્રીયમના કોષો ગર્ભાશયમાં અસામાન્ય રીતે વધવા લાગે છે, ત્યારે તે કેન્સર તરફ દોરી શકે છે. આના કારણે માત્ર મહિલાઓને માતા બનવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે એટલું જ નહીં, જીવના જોખમનો પણ સામનો કરવો પડે છે.
જોખમનું પરિબળ
– એસ્ટ્રોજન આધારિત કેન્સર
– પોલિસિસ્ટિક અંડાશય
પ્રારંભિક શરૂઆત અને અંતમાં મેનોપોઝ (50 વર્ષની ઉંમર પછી)
– ગર્ભાશય, સ્તન, અંડાશય અને આંતરડાના કેન્સરનો કૌટુંબિક ઇતિહાસ
– સ્થૂળતા, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને ડાયાબિટીસ
લક્ષણ
પીરિયડ્સમાં કોઈપણ અનિયમિતતા, રક્તસ્રાવ, મેનોપોઝ પછી રક્તસ્રાવ અને જાતીય સંપર્ક દરમિયાન અસ્વચ્છ યોનિમાર્ગ સ્રાવ.
સારવાર
એન્ડોમેટ્રાયલ સ્થૂળતા અથવા અસાધારણતા શોધવા માટે ટ્રાન્સવાજિનલ સોનોગ્રાફી (TVS).
પેલ્વિસની વધુ માહિતી માટે એમઆરઆઈ કરવામાં આવે છે
અંડાશયનું કેન્સર(OVARIAN CANCER)
અંડાશયના કેન્સરની શરૂઆત અંડાશયમાં થાય છે. અંડાશય સ્ત્રીઓમાં જોવા મળતી પ્રજનન ગ્રંથીઓ છે. અંડાશય પ્રજનન માટે ઇંડા ઉત્પન્ન કરે છે. ઇંડા ફેલોપિયન ટ્યુબ દ્વારા ગર્ભાશયમાં જાય છે, જ્યાં ફળદ્રુપ ઇંડા પ્રવેશે છે અને ગર્ભનો વિકાસ થાય છે. સ્ત્રીઓમાં અંડાશય એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોન હોર્મોન્સનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે.
અંડાશયનું કેન્સર વધતી જતી ઉંમર સાથે સ્ત્રીઓમાં સામાન્ય સમસ્યા બની રહી છે. સ્ત્રીઓમાં અન્ય તમામ કેન્સરમાંથી, અંડાશયમાં કેન્સરના કોષો વિકસિત થવાની સંભાવના લગભગ 4 ટકા છે.
જોખમનું પરિબળ
આના માટે કોઈ જોખમી પરિબળ નથી અને ત્યાં સુધીમાં ખબર પડે કે આ કેન્સર તેના પહેલા સ્ટેજ પર પહોંચી ગયું છે.
લક્ષણ
પેટમાં દુખાવો, અપચો, કમરનો દુખાવો આ કેન્સરના લક્ષણો હોઈ શકે છે.
સારવાર
-CA125 જેવી રક્ત પરીક્ષણ જે અંડાશયના કેન્સરમાં જોવા મળે છે
– કેન્સરનો ફેલાવો જાણવા માટે સીટી સ્કેન/એમઆરઆઈ
કોલોરેક્ટલ કેન્સર(COLORECTAL CANCER)
કોલોરેક્ટલ કેન્સર એ કેન્સર છે જે કોલોન અથવા ગુદામાર્ગમાં થાય છે. કેન્સર ક્યાંથી શરૂ થઈ રહ્યું છે તેના આધારે તેને કોલોન કેન્સર અથવા રેક્ટલ કેન્સર પણ કહી શકાય. કોલોન કેન્સર અને રેક્ટલ કેન્સરને ઘણીવાર એકસાથે જૂથબદ્ધ કરવામાં આવે છે કારણ કે તે ઘણી બધી લાક્ષણિકતાઓ સમાન રીતે વહેંચે છે. કોલોન એ મોટું આંતરડું અથવા મોટું આંતરડું છે. ગુદામાર્ગ એ પેસેજવે છે જે કોલોનને ગુદા સાથે જોડે છે.
કોલોન અને ગુદામાર્ગ મળીને મોટા આંતરડાને બનાવે છે, જે પાચન તંત્રનો એક ભાગ છે, જેને ગેસ્ટ્રોઇન્ટેસ્ટાઇનલ (GI) સિસ્ટમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. મોટા આંતરડાનો મોટાભાગનો ભાગ કોલોનનો બનેલો છે.
આ પણ વાંચો: શું તમે પણ જાણો છો લાલ ચંદનના આ ઉપાયો વિશે? લાલ ચંદનના ફાયદા અને નુકસાન
મોટાભાગના કોલોરેક્ટલ કેન્સર કોલોન અથવા ગુદામાર્ગની આંતરિક અસ્તર પર વૃદ્ધિ સાથે શરૂ થાય છે. આ વૃદ્ધિને પોલિપ્સ કહેવામાં આવે છે. અમુક પ્રકારના પોલિપ્સ સમય જતાં કેન્સરમાં પરિવર્તિત થઈ શકે છે, પરંતુ તમામ પોલિપ્સ કેન્સર બનતા નથી. પોલીપ કેન્સરમાં પરિવર્તિત થવાની સંભાવના પોલીપના પ્રકાર પર આધારિત છે.
જોખમનું પરિબળ
– ક્રોનિક કબજિયાત
– કોલોરેક્ટલ કેન્સરનો કૌટુંબિક ઇતિહાસ
– ધૂમ્રપાન
– ચરબીયુક્ત આહાર
સારવાર
– સ્ટૂલ ડીએનએ ટેસ્ટ
-સીટી સ્કેન
– સ્ટૂલમાં લોહી
દરરોજ લેટેસ્ટ અપડેટ તમારા Mobile પર મેળવવા આજે જ જોઈન કરો અમારું whatsapp ગ્રુપ
અમારા સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર અમારી સાથે જોડાઓ. દેશ અને દુનિયાના સમાચારો ઝડપથી જાણવા માટે Live Gujarati News સાથે જોડાયેલા રહો
Facebook | Instagram | Twitter
વાંચવા બદલ તમારો ખુબ ખુબ આભાર